Category: Qur’aana

Qiyaamaan haqa wali galaa hin jijjiramne keessaa isa tokkoodha. Zulmii ykn cunqursaa addunyaa keessatti bakka adda addaatti raawwatamu yommuu arginu, hidda sammuu keenya jalaa yaanni kuni ni xiixa, “Guyyaa dhadachi haqummaa itti dhaabbatu jiraachu qaba. Zaalimni har’a dachii badiin balleessu Guyyaan adabbii isaaf malu itti argatu jiraachun dirqama.” Suuratu An-Naazi’at dhugaa wali galaa (Universal Truth) kana ifatti baasti. Hogganaa zaalimota kan ta’e Fira’awna ibsuun dhadachi haqummaa dirqamaan akka barbaachisu namaaf himti. Mee ibsa suuratu An-Naazi’aata haa jalqabnu:

Itti Fufi…

Hundeewwan iimaanaa keessaa tokko du’aan booda kaafamuu fi wanta Guyyaa Qiyaamaa adeemsifamutti amanuudha. Dhugumatti, du’aan booda kaafamutti, qorannoo, mindaa fi adabbii Guyyaa san adeemsifamutti amanuun jireenya namaa karaa sirrii qabsiisa. Faallaa kanaa, du’aan booda kaafamutti, qorannoo, mindaa fi adabbii Guyyaa sanitti yoo hin amaniin, jireenyi karaa irraa goruun namatti dukkanoofti. Namni Qiyaamatti hin amanne, badii adda addaatti lixuun miidhaa guddaaf of saaxila. Mee har’a Suuratu An-Naba’i irraa wanta Guyyaa Qiyaamaa adeemsifamu irraa muraasaa fi miidhaa nama Qiyaamatti hin amannee haa ilaallu:

Itti Fufi..

Namni jireenya tana keessatti rakkoon guddaan isatti dhufuun dura, waa’ee rakkoo fi balaa gara fuunduraatti isa qunnamu beeke yoo of qopheesse, dhiphinna baay’ee jala baha. Sababni isaas, waa’ee rakkoo fi balaa kanaa beekun hojiiwwan dhiphinna jala akka bahaniif sababa ta’an hojjata. Qiyaamaan rakkoo fi balaa guddaa gara fuunduraatti addunyaa guutuu muudatuudha. Namni dursee odeefannoo Qiyaamaa walitti funaannachuun qophii gahaa taasise, dhiphinna jalaa nagaha baha. Qophiin Qiyaamaaf taasisan waa sadii: qalbiin dhugaan amanuu, hojii gaggaari hojjachuu fi hojii badaa irraa fagaachudha. Suuratu An-Naba’i odeefannoo Guyyaa Qiyaamaati fi ragaalee du’aan booda kaafamu agarsiisan tan of keessatti qabatteedha. Mee haa ilaallu:

Itti Fufi…

Kutaa darbe keessatti Jannataa fi qananii ishii ilaalaa turreera. Jannanni fi qananiin ishiin of keessaa qabdu haqa shakkii wayitu hin qabne, namoonni amanan gaggaariin gara fuunduraatti seenaniidha. Sababni isaas, odeefannoon waa’ee Jannataa fi haala namoota ishii keessa seenanii Rabbul aalamiin waan hundaa uumee fi Jannata qopheesse irraa kan dhufeedha. Qur’aanni Isarraa waan bu’eef odeefannoo Jannataa fi ibiddaa bal’innaan of keessatti kan qabateedha. Kanaafi, itti aansee ni jedha:

Itti Fufi…

Kutaa darbe keessatti mindaa namoota Rabbitti amanani, Isaaf ajajamanii fi hojii gaggaarii baay’ee hojjatanii ilaaluf jalqabne turre. Har’as itti fufuun hojiiwwanii fi amaloota mindaa guddaa sanitti isaan geesse fi qananii Jannata keessatti argatan ni ilaalla.

Itti Fufi

Suuratu Al-Mursalaat waa’ee Guyyaa Qiyaamaa, namoota Qiyaamaa kijibsisan, muttaqootaa fi mindaa isaanii ilaalchistee dubbatti. Nama sirritti itti xinxalleef qoricha taati. Gaflaa keessaa isa/ishii dammaqsiti. “Eessa deemaa jirtaa? Gahuumsi kee eessaa? Warra Qiyaamaa kijibsiisan keessaa yoo taate, gahuumsi kee kana. Warra Qiyaamatti amananii fi hojii gaggaarii hojjatan keessaa yoo taate immoo, gahuumsi kee kana” namaan jetti. Eenyutu Suurah tanatti xinxalla ree? Kuni hiika fi ibsa suurah tanaa kitaabban tafsiiraa irraa haala kanaan dhiyaatedha. Buusuf (downlaod) gochuf: https://sammubani.files.wordpress.com/2019/12/tafsiir-suuratu-al-mursalaat.pdf