Author: Sammubani
Tafsiira Suuratu Yuusuf-Kutaa 1
Tafsiira Suuratu Yuusuf (AS)-Seensa
Dhugumatti, seenaan Nabiyyoota seenaa nama barsiisuu fi bu’aa bayii baay’ee qabuudha. Yommuu seenaa isaanii ilaalan, ‘Qormaata ciccimaa keessaan erga darbanii booda malee edaa milkaa’inni fi sadarkaa ol’aanaa irra gahuun akkanumatti hin argamu!’ nama jechisiisa. Nabiyyoonni namoota hunda caala Rabbiitti dhiyoo fi jaallatamoo ta’aniidha. Garuu isaan kana hunda waliin qormaata eenyullee hin qoramne qoramu. Kuni kan agarsiisu, milkaa’inni fi sadarkaa ol’aana irra gahuun wanta tasaa osoo hin ta’in qormaata ciccimoo keessa erga darbanii booda. Namni Rabbii olta’aatti amane (mu’iminni) yommuu kana hunda arguu fi beeku, qormaanni fi rakkooleen isa qunnaman milkaa’innaa fi sadarkaa ol’aanatti isa olkaasuuf akka ta’e ni hubata. Kanaafu, wanta isa qunnameef hin dallanu, Rabbii olta’aa hin komatu, ‘Rabbiin maaliif akkana na godhaa?` hin jedhu. Nabiyyoota fakkeenya gochachuun fuundura isaatti ifa milkaa’innaa fi sadarkaa ol’aana irra gahu ilaala.
Itti Haa Fufnu
Sababoota Duubatti Deebi’iinsaa-Kutaa 17
Yeroo ammaati fi durii wantoota Islaama irraa duubatti akka deebi’an ykn Islaama keessa taa’uun wanta isa faallessu akka hojjatan nama taasisu keessaa tokkoo qabeenya jaallachuu fi hiyyummaa sodaachudha. Gufuun guddaan yeroo ammaa Muslimoota Itiyoophiyaa muudataa jiru keessaa tokko dhaabbata jabaa ‘Majliisa gaarii’ dhabuudha. Majliisni jabaa akka hin taane namoonni gufachiisan warra qabeenya jaallatuu fi hiyyummaa sodaatudha. Kanarraa kan ka’e, qabeenya ummata ni saamu, inumaa wanti kana caalu amanti (aqiida) ummataa booressuuf ahbashiin alaa fidatu. Kuni hundi qabeenya jaallachuu fi hiyyummaa sodaachudha. Mee sababa 18ffaa Islaama akka hin qabanne nama taasisu haa ilaallu.
Itti Haa Fufnu
Sababoota fi Furmaata Waliin Oduu Warra Duubatti Deebi’anii-Kutaa 16
Ajaa’iba namni gariin saalfachuun milkaa’inna irraa duubatti deebi’a. Islaama waan hordofuuf nama keessa isaatti qaaniin itti dhagahamutu jira. Inumaa, wanti kanarra badaan namoota saalfachuun Islaama qabachuu dhiisudha. Islaama qabachuu kootiif maaliif namoota saalfadhaa? Isaan eenyu ta’aniitin isaan saalfadhaa? Saalfannaan wanta badaa irraayyi malee karaa milkaa’innaa keessa deemu saalfachuun wanta hin jirreedha. Shamarri hijaaba uffattu saalfachu hin qabdu, dargaggeessi areeda dheeressuu fi surree gabaabsu saalfachu hin qabu. Kana irra, hijaabni kabajaa ishii akka ta’ee sirritti beeku qabdi. Sababoota Islaama akka hin qabanne nama taasisan keessaa tokko namoota saalfachuudha.
Itti Haa fufnu
Salaata Halkanii (Qiyaamu Layl)
Kutaa darbe irraa itti fufuun waa’ee salaata halkanii ilaalla. Salaanni halkani salaata Ishaa’in booda salaatamuudha. Keessumayyu erga rafanii booda halkan qixxee ykn gara dhuma halkanii (sa’aati 9tti) ka’uun salaatama. Salaanni halkanii sadarkaa fi faayda guddaa akka qabu barruulee “Gabroota Ar-Rahmaan” jedhu jalatti ilaalle jirra. Har’as itti fufuun wanta xiqqoo itti daballa.
Itti Haa Fufnu
Sababootaa fi Furmaata Waliin Oduu Warra Duubatti Deebi’anii-Kutaa 15
Balaa Guddaa Of-Dinqisiifachuu
Balaan Of-Dinqisiifachuu inni guddaa ta’e abbichi Islaama irraa duubatti deebi’uu fi kufrii irratti du’uudha. Kanaaf, seenaan armaan ragaa ta’a. Seenaa kana dubbisnee balaa of-dinqisiifachu sirritti haa hubannu.
Itti Haa Fufnu
Sababoota fi Furmaata Waliin Oduu Warra Duubatti Deebi’anii-Kutaa 14.2
Kutaa darbe keessatti sababa 15ffaa namni da’awaa erga jalqabee booda duubatti itti deebi’u ykn hojii gaggaarii hojjachuu erga jalqabee booda gara badiitti itti mucucaatu ilaalle jirra. Sababni kunis, ‘Al-Ghuruur (Of-dinqisiifachuu)’ dha. Ammas itti fufuun wanta achirraa hafe ni ilaalla.
Read more
Sababoota fi Furmaata Waliin Oduu Warra Duubatti Deebi’anii-kutaa 14.1
Yeroo ijoollummaa kootti yommuu namoota khaatima badaa irratti du’an dhagayu, maaltu khaatima badaatti akka isaan geessu beekuuf hawwii guddaan qabaa ture. Alhamdulillah haala guutuu ta’een kitaaba ‘Min akhbaaril muntakisiina’ jedhu keessatti argachuu kootiif gammachuu guddaatu natti dhagayama. Kanaafu, gammachuu kana isiniif qoodu fi balaa khaatima badaa irratti du’uu irraa akka of eegnuf kitaaba kana gara Afaan Oromootti hiikaa jira. Xumuruuf fuula muraasatu hafe. Hanga hiikkame haala kanaan gabaabsine dhiyeessu itti fufna. Amma mee sababa 15ffaa haa ilaallu.
Dabalata Dubbisuuf